Daar sta je dan in de winkel of op de platenbeurs, heb je net die ene plaat gevonden waar je al zo lang naar op zoek was, zit deze helemaal onder de krassen en vol vuil. Helaas zijn er altijd wel mankementen te vinden waardoor het vinyl niet zo klinkt als je het voor ogen had. Als (beginnend) platenverzamelaar wil je natuurlijk optimaal genieten van het vinyl dat je koopt. Om dit allemaal wat eenvoudiger voor je te maken hebben we een aantal punten op een rijtje gezet waar je op dient te letten bij het kopen van platen.
Controleer de hoes op mankementen
Het hele proces van platen kopen begint al bij de buitenhoes. Platenhoezen kunnen met al hun franjes erg mooi zijn, maar vaak merk je aan de hoes hoeveel mensen hier aangezeten hebben en waarschijnlijk dus ook of het vinyl vaak gebruikt is. Let goed op gebruikssporen zoals beschadigingen aan de punten, delen die afgebladerd zijn, waarop getekend is of waar afdrukken door vocht of vuil op zitten. Het kan ook zijn dat de plaat door de hoes is gedrukt. Al deze punten duiden op het veelvuldig gebruik en zeggen vaak ook iets over hoe de voorgangers met de plaat zijn omgegaan.
Het tweede deel is de controle van de binnenhoes. Hier kunnen dezelfde mankementen als in de buitenhoes zitten. Daarnaast kan het zijn dat deze verfrommeld en gescheurd is, wat ook gevolgen kan hebben voor de kwaliteit van het vinyl. Oude hoezen bevatten ook veel vuil en zelfs schimmel. Mocht deze nou helemaal ontbreken, dan weet je direct al dat de plaat het al wat zwaarder te verduren heeft gehad. Deze is dan namelijk gaan schuren tegen de binnenkant van de buitenhoes, geen aanrader. Ook bij nieuw vinyl dien je hier goed op te letten. Ook hier kunnen door verzending of verpakkingen beschadigingen zijn ontstaan aan het vinyl. Online is dit helaas wat moeilijker te controleren en dien je dus goed te overleggen met de verkoper (bij Discogs is het ook goed om naar de beoordelingen van de klant te kijken).
Genieten van de beste kwaliteit platen
Na het controleren van de hoes ben je aangekomen bij het vinyl zelf. Zodra je de plaat uit de binnenhoes haalt wordt er direct al heel veel duidelijk over de kwaliteit van de plaat. Pak deze netjes aan de randen vast (dus niet in de groeven), zodat je deze niet onnodig vuil maakt. Let goed op of de plaat netjes recht staat of is verbogen. Een verbogen plaat kan namelijk tot stand zijn gekomen door het niet netjes bewaren, oververhitting door warmte (bewaar platen altijd buiten het zonlicht) of een slechte platenspeler. Wanneer de plaat mooi recht staat dan kan je door er schuin op te kijken direct waarnemen of er krassen in het vinyl zitten. Kijk vanuit verschillende hoeken de plaat na om zo goed te zien of er krassen en/of vuil opzit. Indien dit het geval is dan wil dit niet direct zeggen dat de plaat niet afspeelbaar meer is. Diepere krassen brengen namelijk veel meer schade aan dan dunnere krasjes. Daarnaast kan je direct goed zien of er vingerafdrukken op te zien zijn. Dit geeft aan dat er gebruikers zijn geweest die de plaat met vieze vingers hebben aangeraakt.
Gelukkig is vuil tegenwoordig met niet al te veel problemen van het vinyl te verwijderen bij thuiskomst of in een platenwinkel. Lees hiervoor onze schoonmaaktips. Kijk ook goed na of er geen schade aan de randen zit, wat te maken kan hebben met het niet goed opbergen van de platen of beschadigen tijdens het vervoeren. Tenslotte kijk je ook even naar het etiket in het midden van de plaat, indien deze beschadigd is, dan zegt dit vaak iets over hoe voorgaande gebruikers met het vinyl zijn omgegaan. Vergeet nooit als je het vinyl in een platenzaak koopt even te vragen of je deze mag beluisteren alvorens aan te schaffen. Vaak hebben ze hier aparte platenspelers voor staan of kan je dit bij de toonbank doen. Dit is de laatste en meest effectieve controle op de kwaliteit van het vinyl. Indien je op een platenbeurs bent, controleer de plaat dan zorgvuldig voordat je deze koopt. Online kan je hierover het beste goed overleggen met de desbetreffende verkoper.
Zwart versus gekleurd vinyl
Een vaak gevoerde discussie is of zwart vinyl beter is in geluidskwaliteit dan gekleurd vinyl. In het (verre) verleden zijn er inderdaad gekleurde platen uitgebracht die onderdeden aan de gemiddelde kwaliteit van een zwarte plaat. Tegenwoordig is het productieproces echter stukken verbeterd waardoor albums op gekleurd vinyl net zo goed kunnen klinken dan de zwarte variant. De kleurstof (carbon) welke voor zwarte platen wordt gebruikt maakt de platen wat harder dan de kleurstoffen die voor gekleurd vinyl gebruikt worden. Echter heeft dit niet direct een nadelig effect. Gekleurde platen slijten iets sneller, maar dit voorkom je door een goede scherpe naald te gebruiken. Uiteindelijk is de kwaliteit van het vinyl van veel meer factoren afhankelijk, welke voor zowel een gekleurde als zwarte plaat positieve en negatieve effecten kunnen hebben. Denk hierbij aan het gebruikte materiaal voor de productie, het gewicht en de fabriek waar de plaat geperst wordt. Uitzondering op dit verhaal zijn de zogenoemde “picture disc”, welke een ander productieproces hebben en daardoor inleveren aan kwaliteit.
De vervolgstap na het kopen van platen is het zelf goed onderhouden van het vinyl, daarom hebben we de beste schoonmaaktips voor je op een rijtje gezet.